Boeken – Nieuwe bronnenpublicatie West-Zeeuws-Vlaanderen: Aardenburg 1583-1604

In 2020 is begonnen met de serie Bronnenpublicaties West-Zeeuws-Vlaanderen, toentertijd van oorsprong een samenwerking tussen de Heemkundige Kring West-Zeeuws-Vlaanderen en de Gemeente Sluis. Archiefstukken, voornamelijk uit het archief van de gemeente Sluis, worden in de publicaties getranscribeerd opgenomen. Elk boek kent een samenvattende inleiding van de gebeurtenissen en uitgebreide lijsten van persoonsnamen en beroepen uit de desbetreffende periode. Het doel van de publicaties is het toegankelijker en bekender maken van de unieke historie die onze regio kent. De hoop is tevens dat door de transcripties onderzoekers in Nederland maar vooral ook in Vlaanderen makkelijker kunnen verder werken op de reeds bekende historische informatie. Bij het tot stand komen van de publicaties krijgen de auteurs André Bauwens en Geert Stroo vaak hulp van diverse betrokken personen en organisaties. Het eerste boek belichtte Oostburg in de eerste helft van de zeventiende eeuw aan de hand van de voorhanden zijnde bronnen in het archief van de gemeente Sluis. Daarna volgden drie boeken over de katholieke kerk in het achttiende-eeuwse Sluis. In de nieuwste publicatie ligt de focus op de oudste bewaard gebleven resolutieboeken van het stadsbestuur van Aardenburg. Deze boeken bevatten de resoluties van 1583 tot 1666, waarbij het eerste deel de periode ‘1583-1604 omvat: de overgang van Spaans naar Staats, van katholiek naar protestants.

Een belangrijk keerpunt in de geschiedenis van het huidige West-Zeeuws-Vlaanderen
is de inname van het gebied in 1604 door de Republiek der Verenigde Nederlanden. Het belang en de bredere context van deze verovering blijven onderbelicht. Helaas zijn de bronnen voor deze periode schaars. De meeste bronnen van Oostburg beginnen pas na 1604, terwijl er voor Sluis sowieso weinig bronnen uit deze periode bewaard zijn gebleven, Aardenburg is een boeiende uitzondering. De eerste bronnenpublicatie over Aardenburg gaat dan ook over de periode voorafgaand aan de verovering door Maurits in 1604: Aardenburg 1583-1666. Deel I, Resolutieboek van het stadsbestuur 1583-1604.

De resolutieboeken van Aardenburg zijn vanaf 1583 deels bewaard gebleven. Ze geven zowel een beeld van de periode van voor als van na de verovering door Maurits. Aardenburg kent sedert 1577 een calvinistisch bestuur. De jaren die volgen kenmerken zich door angst, onzekerheid en geweld. In 1583, het jaar waarin de resolutieboeken aanvangen wordt Aardenburg geplunderd door de Gentenaars, breekt de pest uit en komt de stad of wat er nog van over is weer in handen van het Spaanse gezag. Er volgt inkwartiering van soldaten, De dreiging van het oorlogsgeweld blijft.
De resoluties geven een goede indruk van de migratie die door al het geweld en de onzekerheid op gang komt. Veel calvinistisch gezinde burgers verlaten de stad voordat die weer in Spaanse handen valt. Zo zoeken het stadsbestuur en de predikant een toevlucht in Sluis. Najaar 1583 is Aardenburg een geplunderd eilandje in een geïnundeerd gebied en grotendeels ontvolkt. Het in katholieke zin vernieuwde stadsbestuur keert pas zo’n zeven jaar later terug. Het tekent de toestand van de stad. Uniek aan de resolutieboeken is ook de informatie die het verschaft over de zestiende-eeuwse gilden van Aardenburg.
De resolutieboeken geven niet alleen de algemene situatie in Aardenburg weer, maar net als in de eerdere publicaties komt er een schat aan genealogische informatie los door de vele namen die erin vermeld worden. Een zeer omvangrijke namenlijst maakt deze informatie toegankelijker. Ook nu is een lijst van de diverse beroepen aanwezig, die een impressie geven van het leven en de samenstelling van de bevolking in de stad.
De publicatie van Aardenburg 1583-1666. Deel I, Resolutieboek van het stadsbestuur 1583-1604 gaat momenteel naar de drukker. Het boek telt bijna 400 bladzijden en zal naar verwachting over circa 3 maanden beschikbaar zijn, Via bauwensar@zeelandnet.nl kunnen geïnteresseerden zich vooraf inschrijven voor het boek. De prijs is € 49,95.
Het voornemen bestaat om de serie bronnenpublicaties de komende jaren nog uit te
breiden met publicatie van de resolutieboeken van Aardenburg van 1604-1666, een publicatie van de Oostburgse bronnen tussen 1648-1700 en een publicatie over de Prins Willempolder,

Dit bericht is geplaatst in Boeken. Bookmark de permalink.